01-U – upośledzenia umysłowe,

02-P – choroby psychiczne,

03-L – zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu,

04-O – choroby narządu wzroku,

05-R – upośledzenia narządu ruchu,

06-E – epilepsja,

07-S – choroby układu oddechowego i krążenia,

08-T – choroby układu pokarmowego,

09-M – choroby układu moczowo-płciowego,

10-N – choroby neurologiczne,

11-I – inne, w tym schorzenia: endokrynologiczne, metaboliczne, zaburzenia enzymatyczne, choroby zakaźne i odzwierzęce, zeszpecenia, choroby układu krwiotwórczego,

12-C – całościowe zaburzenia rozwojowe.

Następnie w orzeczeniu zamieszczone są informacje dotyczące uprawnień małoletniej osoby niepełnosprawnej do następujących świadczeń:

–  do zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze – jeżeli jest taki zapis, można w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie uzyskać bezpłatnie albo za niższą odpłatnością niezbędny sprzęt
–  do korzystania z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji, przez co rozumie się korzystanie z usług socjalnych, opiekuńczych, terapeutycznych i rehabilitacyjnych świadczonych przez sieć instytucji pomocy społecznej, organizacje pozarządowe i inne placówki –  do konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji
– do konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji – jeżeli zaznaczone są wskazania zawarte w tych dwóch ostatnich punktach, istnieje możliwość otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego (o tym poniżej)

 – do korzystania z uprawnień określonych w art. 8 ust. 1 Ustawy z 20 czerwca 1997 r. prawo o ruchu drogowym – to wskazanie umożliwia uzyskanie karty parkingowej i możliwość parkowania w miejscach dla osób niepełnosprawnych

– do prawa do zamieszkania w odrębnym pokoju – dotyczy raczej osób poruszających się na wózku inwalidzkim, leżących, z zaburzonymi czynnościami fizjologicznymi

Oceny niepełnosprawności u osoby w wieku do lat 16 dokonuje się na podstawie kryteriów określonych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 lutego 2002 r. w sprawie kryteriów oceny niepełnosprawności u osób w wieku do 16 roku życia (Dz.U. nr 17, poz. 162). Są to następujące kryteria:

– przewidywany okres trwania upośledzenia stanu zdrowia przekracza 12 miesięcy,

– niezdolność do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, takich jak samoobsługa, samodzielne poruszanie się,

– komunikowanie z otoczeniem, powodująca konieczność zapewnienia stałej opieki lub pomocy, w sposób przewyższający zakres opieki nad zdrowym dzieckiem w danym wieku,

– znaczne zaburzenia funkcjonowania organizmu, wymagające systematycznych oraz częstych zbiegów leczniczych i rehabilitacyjnych w domu i poza domem.

Do stanów chorobowych, które uzasadniają konieczność stałej opieki lub pomocy dziecku, należą:

– wady wrodzone i schorzenia o różnej etiologii prowadzące do niedowładów, porażenia kończyn lub zmian w narządzie ruchu upośledzające w znacznym stopniu zdolność chwytną rąk lub utrudniające samodzielne poruszanie się,

– wrodzone lub nabyte ciężkie choroby metaboliczne, układu krążenia, oddechowego, moczowego, pokarmowego, układu krzepnięcia i inne, znacznie upośledzające sprawność organizmu, wymagające systematycznego leczenia w domu i okresowo leczenia szpitalnego,

– upośledzenie umysłowe począwszy od upośledzenia w stopniu umiarkowanym,

– psychozy i zespoły psychotyczne,

– zespół autystyczny,

– padaczka z częstymi napadami lub wyraźnymi następstwami psychoneurologicznymi,

– nowotwory złośliwe i choroby rozrostowe układu krwiotwórczego do 5 lat od zakończenia leczenia,

– wrodzone lub nabyte wady narządu wzroku, powodujące znaczne ograniczenie jego sprawności, prowadzące do obniżenia ostrości wzroku w oku lepszym do 5/25 lub 0,2 według Snellena po wyrównaniu wady wzroku szkłami korekcyjnymi lub ograniczenie pola widzenia do przestrzeni zawartej w granicach 30 stopni,

– głuchoniemota, głuchota lub obustronne upośledzenie słuchu, nie poprawiające się w wystarczającym stopniu po zastosowaniu aparatu słuchowego lub im-plantu ślimakowego.

Jeżeli niesłusznie odmówiono wydania orzeczenia albo nie wpisano w nim wszystkich wskazań, do których dziecko powinno mieć prawo, można wnieść odwołanie w terminie 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia, do wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o stopniu niepełnosprawności, za pośrednictwem powiatowego zespołu, który wydał orzeczenie. Jeżeli powiatowy zespół uzna, że odwołanie zasługuje w całości na uwzględnienie, wydaje orzeczenie, w którym uchyla lub zmienia zaskarżone orzeczenie. Od orzeczenia wojewódzkiego zespołu przysługuje odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych wnosi się za pośrednictwem wojewódzkiego zespołu, który orzeczenie wydał. Postępowanie w sprawach odwoławczych wolne jest od opłat i kosztów sądowych.

Posiadanie orzeczenia z Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności pozwala korzystać z następujących form pomocy, bądź uprawnień:

– korzystania z ulg np. podatkowych, komunikacyjnych, zwolnienia z opłat radiowo-telewizyjnych, na podstawie odrębnych przepisów,

– w zakresie rehabilitacji społecznej, zawodowej,

– korzystania z usług socjalnych i opiekuńczych,

– uprawnienia do zasiłku pielęgnacyjnego,

– uprawnienia do niestosowania się do niektórych znaków drogowych.

Wniosek o przyznanie tych świadczeń składamy w jednostce zajmującej się przyznawaniem świadczeń rodzinnych (może to być ośrodek pomocy rodzinie, wewnętrzna komórka wydziału pomocy społecznej urzędu gminy/miasta czy też oddzielna jednostka – trzeba się tego dowiedzieć w urzędzie gminy/miasta albo ośrodku pomocy społecznej)

Uprawnienia do niestosowania się do niektórych znaków drogowych,

Inne przydatne strony: Stowarzyszenie SPES, portal niepełnosprawni.pl