Diagnostyka przewlekłego zatrucia rtęcią
Zdiagnozowanie zatrucia rtęcią nie jest proste. Niedługo po wprowadzeniu do organizmu rtęć organiczna przekształca się w formę nieorganiczną i odkłada się w tkankach. Wówczas badanie jej poziomu we krwi i moczu nie jest juz miarodajne. Wówczas jedynymi dostępnymi metodami diagnozowania W kolejności od najbardziej do najmniej miarodajnej) pozostają:
1.. kilka (pięć dla dziecka poniżej 10 roku życia, dziesięć dla dzieci starszych i dorosłych) próbnych cykli chelatacji i obserwowanie reakcji dziecka (jeżeli wystąpi jakakolwiek reakcja na podawanie chelatora w małych dawkach, w krótkich odstępach czasu – świadczy to o tym, że problem zatrucia u danej osoby istnieje)
2. badanie poziomu pierwiastków we włosie – najbardziej miarodajne badanie jest wykonywane w laboratorium Doctor’s Data w USA – badanie nazywa się Hair Elements (NIE: Hair Toxic elements), można je zamówić przez www.directlabs.com (koszt około 93$). Badanie wykonuje się z przyciętych przy samej skórze włosów, potrzebna jest ilość jednej łyżki stołowej. Wynik można potem zinterpretować dzięki wskazówkom opisanym w książce dr Andrew Cutlera „Hair Interpretation”. Szczególnie pomocne są tzw. counting rules – reguły służące wyliczeniu prawdopodobieństwa zatrucia rtęcią oraz wskazówki dotyczące interpretacji poziomu pierwiastków nietoksycznych. W Polsce badania takie robią różne laboratoria (np. Biomol), jednak nie można do nich odnieść wskazówek interpretacyjnych z „Hair Interpretation”. Koszt badania w Polsce i w USA jest zbliżony.
3. badanie poziomu uroporfiryny i koproporfiryny w moczu – rtęć (inne metale ciężkie również) zakłóca syntezę hemu, prowadząc do wydzielania w moczu uroporfiryny i koproporfiryny. Powoduje tez produkcję prekoproporfiryny, która może być uznana za specyficzny wyznacznik zatrucia rtęcią. Badanie poziomu uroporfiryny i koproporfiryny dostępne jest we Francji przez www.labbio.net – koszt ok. 400 zł. Nie potrzeba stosować do jego odczytania żadnych dodatkowych reguł, wprost oznaczone jest prawdopodobieństwo zatrucia. Dr Andrew Cutler więcej o tym badaniu mówi w tym wywiadzie.
Dodatkowo dr Andrew Cutler wymienia testy laboratoryjne przydatne przy diagnozowaniu zatrucia rtęcią (nie są one oczywiście rozstrzygające, ale stanowią pewne wskazówki)
1. Poziom wapnia we włosie > 1,150 ppm
2. Poziom litu we włosie < 0,005 ppm
3. Poziom rtęci we włosie > 3,0 ppm
4. Poziom rtęci w moczu > 10 mcg/24h albo 6 mcg/g kreatyniny albo 6 mcg/litr
5. Podwyższony 3-methyl histidine w moczu
6. Podwyższona sarkozyna w moczu
7. Ogólna aminoacyduria
8. Podwyższona koproporfiryna w moczu
9. Krwinki czerwone widoczne w moczu w ostatnim czasie albo w ciągu roku od wystąpienia objawów
10. IgE > 292 IU
11. Niskie ogólne IgG
12. Niskie wyniki podklasy IgG (IgG subclass results)
13. Niska liczba komórek T (T cells)
14. Niska liczba komórek NK (NK cells)
15. Przeliczona osmolalność osocza jest wyższa niż 290 albo pacjent wydala ponad 3 litry moczu na dobę albo jest nieprawidłowy stosunek między osmolalnością osocza a moczu
16. Mężczyźni: ALT wyższe o przynajmniej 4 jednostki ponad normę ; Kobiety – ALT wyższe o przynajmniej 8 jednostek ponad normę
17. Podwyższone AST
18. Podwyższone żylne CO2 albo obniżone żylen CO2 (venous CO2)
19. Podwyższone żylne O2 (venous O2)
20. Podwyższony hematokryt
21. Podwyższone MCV i MCH
22. Trójglicerydy z osocza < 40 (kobiety) albo <50 (mężczyźni)
23. Cholesterol ogólny <130
24. Niski cholesterol HDL
25. Niskie PRL
26. Niski testosteron albo estrogen bez podwyższonego LH i PSH
27. Niskie T3, T4 albo TSH albo nieprawidłowe relacje między nimi
28. Niskie DHEA-S albo DHEA z osocza lub śliny
29. Niski kortyzol z krwi lub moczu
30. Hipoglikemia
31. Niski enzym SOD
32. Niskie żelazo w osoczu u mężczyzn